Çorum Tarihçesi
09.04.2019
1
Çorum Tarihçe
Anadolu’nun kültür ve sanat geleneğini devam ettiren, birçok uygarlık kalıntısını saklayan açık hava müzesi durumundaki Çorum, İç Anadolu’nun kuzeyi ile Orta Karadeniz bölgesinin iç kısımlarında yer almaktadır. İç kesimde dağların oluşturduğu doğal geçitler Orta Anadolu ile olan bağlantıyı kolaylaştırmıştır. Bu nedenle Çorum bölgesi, Eski Tunç Çağından (M.Ö. 3000) günümüze kadar Orta Anadolu ile kültürel bir bütünleşme içine girmiştir.
Çorum bölgesinde en eski yerleşim Kalkolitik Çağ’a aittir (M.Ö.6000-3000). Eski Tunç Çağında Anadolu’nun bu gün için bilinen adı “Hatti Ülkesiydi”. M.Ö. 2000’den itibaren Anadolu’ya gelen Hititler de yeni yurtlarından bahsederken “Hatti Ülkesi” İsmini kullanmışlardır.
Dünyanın ilk köklü medeniyeti olarak bilinen ve Anadolu’nun da ilk merkezi devletini kuran Hititlerin yurdu burasıdır ve bu şehir onların başkenti Hattuşa’dır (Boğazköy). MÖ 1650–1200 yılları arası hüküm süren Hititler’in diğer önemli şehirleri Alacahöyük ve Şapinuva (Ortaköy) da Çorum sınırları içerisindedir. Çorum bu konumuyla dünyanın da gözbebeğidir. Öyle ki UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası listesine alınmış ülkemizdeki 10 yerden biri olmuştur.
İlk yerleşimin geçmişi MÖ 6000’li yıllara kadar dayanır. Çorum toprakları üzerinde sırasıyla Hattiler, Asurlular, Hititler, Frigler, Medler, Persler, Galatlar, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar hâkimiyet sürmüşlerdir.
Beş bin yıl boyunca birçok uygarlığın merkezi olan ve değişik kültürleri bünyesinde barındıran, geçmişten geleceğe uzanan bir köprü konumundaki Çorum, Anadolu’nun 1071’de Malazgirt Savaşı’yla Selçuklu hâkimiyetine girmesinin ardından Danişment Ahmet Gazi tarafından 1075 yılında Türk hâkimiyetine alınmıştır. Bu tarihten sonra Türk hâkimiyetinde kalan Çorum camileri, kaleleri, saat kuleleri, köprü ve sivil mimari örnekleri ile Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı Dönemi’nin izlerini günümüze kadar taşımıştır.
Günümüzde Çorum sanayisi, yem, gıda, oto radyatörü, toprak sanayisi, kağıt sanayi, oluklu mukavva, steril şırınga, çelik döküm, seramik, makine, bilgisayar parçaları, çivi ve mobilya gibi birçok alanda sürekli gelişmektedir. Çorum kiremit- tuğla, un-irmik ve yem fabrikalarının komple ekipmanlarını imal ederek anahtar teslimi kurduğu fabrikaları ile de söz sahibidir.
Konumu nedeniyle geleceğin ticaret ve sanayi merkezi olma yolundaki Çorum, kalkınmada öncelikli il olma avantajlarını iyi değerlendirerek kısa zamanda sanayileşmede dev adımlar atmış bir şehir olacaktır. Yılda 2500 ton leblebi üretimi, 500.000 ton un üretimi ve günlük 1,5 milyon yumurta üretimi yapan Çorum, Türkiye yumurta üretiminin %5.ini, pirinç üretiminin %18’ini, kiremit üretiminin % 40’ını tuğla üretiminin %10’nunu tek başına karşılamaktadır.
Çorum bölgesinde en eski yerleşim Kalkolitik Çağ’a aittir (M.Ö.6000-3000). Eski Tunç Çağında Anadolu’nun bu gün için bilinen adı “Hatti Ülkesiydi”. M.Ö. 2000’den itibaren Anadolu’ya gelen Hititler de yeni yurtlarından bahsederken “Hatti Ülkesi” İsmini kullanmışlardır.
Dünyanın ilk köklü medeniyeti olarak bilinen ve Anadolu’nun da ilk merkezi devletini kuran Hititlerin yurdu burasıdır ve bu şehir onların başkenti Hattuşa’dır (Boğazköy). MÖ 1650–1200 yılları arası hüküm süren Hititler’in diğer önemli şehirleri Alacahöyük ve Şapinuva (Ortaköy) da Çorum sınırları içerisindedir. Çorum bu konumuyla dünyanın da gözbebeğidir. Öyle ki UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası listesine alınmış ülkemizdeki 10 yerden biri olmuştur.
İlk yerleşimin geçmişi MÖ 6000’li yıllara kadar dayanır. Çorum toprakları üzerinde sırasıyla Hattiler, Asurlular, Hititler, Frigler, Medler, Persler, Galatlar, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar hâkimiyet sürmüşlerdir.
Beş bin yıl boyunca birçok uygarlığın merkezi olan ve değişik kültürleri bünyesinde barındıran, geçmişten geleceğe uzanan bir köprü konumundaki Çorum, Anadolu’nun 1071’de Malazgirt Savaşı’yla Selçuklu hâkimiyetine girmesinin ardından Danişment Ahmet Gazi tarafından 1075 yılında Türk hâkimiyetine alınmıştır. Bu tarihten sonra Türk hâkimiyetinde kalan Çorum camileri, kaleleri, saat kuleleri, köprü ve sivil mimari örnekleri ile Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı Dönemi’nin izlerini günümüze kadar taşımıştır.
Günümüzde Çorum sanayisi, yem, gıda, oto radyatörü, toprak sanayisi, kağıt sanayi, oluklu mukavva, steril şırınga, çelik döküm, seramik, makine, bilgisayar parçaları, çivi ve mobilya gibi birçok alanda sürekli gelişmektedir. Çorum kiremit- tuğla, un-irmik ve yem fabrikalarının komple ekipmanlarını imal ederek anahtar teslimi kurduğu fabrikaları ile de söz sahibidir.
Konumu nedeniyle geleceğin ticaret ve sanayi merkezi olma yolundaki Çorum, kalkınmada öncelikli il olma avantajlarını iyi değerlendirerek kısa zamanda sanayileşmede dev adımlar atmış bir şehir olacaktır. Yılda 2500 ton leblebi üretimi, 500.000 ton un üretimi ve günlük 1,5 milyon yumurta üretimi yapan Çorum, Türkiye yumurta üretiminin %5.ini, pirinç üretiminin %18’ini, kiremit üretiminin % 40’ını tuğla üretiminin %10’nunu tek başına karşılamaktadır.
2
Çorum Adının Kökeni
Melik Ahmet Danişmend çetin savaşlardan sonra Bizans’ın elinden Çorum bölgesini alır.Halk müslüman olup bağlılık gösterir. Ancak bu tutumları, Melik Ahmed’ i ve ileri gelen komutanları bir ziyafette zehirlemek istemelerinden dolayı bir tuzaktır. Bu kötü niyetlerini ve şehrin bir depremle tamamen yıkılacağını Melik Ahmet bir gece rüyasında görür. Melik Ahmet bu rüyanın verdiği endişe ile uyanırken şehir sallanmaya başlar. Askerlerini ve arkadaşlarını derhal kaleden çıkarır.
Kaledeki Bizanslılar müslümanların çekilişinden memnun kalarak kaleyi tekrar kapatarak savaş hazırlığına başlarlar ve yeniden dinlerine dönerler. Fakat deprem yeniden şiddetlenerek kale ve şehir tamamen harabeye döner. Bizanslılara bu saldırılarından dolayı, suçlu anlamına gelen “Cürümlü” adı verilir, zamanla bu “Çorumlu” olur.
Kaledeki Bizanslılar müslümanların çekilişinden memnun kalarak kaleyi tekrar kapatarak savaş hazırlığına başlarlar ve yeniden dinlerine dönerler. Fakat deprem yeniden şiddetlenerek kale ve şehir tamamen harabeye döner. Bizanslılara bu saldırılarından dolayı, suçlu anlamına gelen “Cürümlü” adı verilir, zamanla bu “Çorumlu” olur.
3
Hitit Tarihi
Asur Ticaret Kolonileri dönemi, sosyal ve siyasal yeni görüşlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Yerel Prenslerle yönetilen Anadolu’da, Mezopotamya’daki gibi merkezi devlet fikri gelişmiş ve sonucunda iç mücadeleler başlamıştır. Hint-Avrupalı bir kavim olan Hititler, MÖ.3000 yıllarının sonunda küçük gruplar halinde Kafkaslar üzerinden Anadolu’ ya girerek yerli halk Hatti nüfusu ile karıştılar.
Hititler, Asurluların Anadolu’dan çıkma zorunda kalmasıyla devlet idaresini ellerine almışlardır. Anadolu’nun yerli halkıyla kaynaşıp Hitit Devleti’ni kurmuşlardır. Bu devletin kurucusu Labarna‘dır. Başkenti ise Boğazkale-Hattuşa’dır.
Hititler, Asurluların Anadolu’dan çıkma zorunda kalmasıyla devlet idaresini ellerine almışlardır. Anadolu’nun yerli halkıyla kaynaşıp Hitit Devleti’ni kurmuşlardır. Bu devletin kurucusu Labarna‘dır. Başkenti ise Boğazkale-Hattuşa’dır.
